საქართველოში ყოველი მეორე ახალგაზრდისთვის დილა არა ფინჯანი ყავით, არამედ ვაკანსიების საიტების თვალიერებით იწყება. უნივერსიტეტის დასრულება, რაც წლების წინ წარმატების გარანტიად მიიჩნეოდა, დღეს მხოლოდ გრძელი და რთული გზის დასაწყისია. ახალგაზრდები ხშირად დგებიან იმ რეალობის წინაშე, სადაც აკადემიური ცოდნა აცდენილია ბაზრის მოთხოვნებს, ხოლო დამსაქმებლები “22 წლის კანდიდატს 10-წლიანი გამოცდილებით” ეძებენ.
პარადოქსი: რატომ არის რთული პირველი ნაბიჯის გადადგმა?
ქართული შრომის ბაზარი საინტერესო პარადოქსით ხასიათდება. ერთი მხრივ, ბიზნესსექტორი მუდმივად ჩივის კვალიფიციური კადრების დეფიციტზე, მეორე მხრივ კი, კურსდამთავრებულთა დიდი ნაწილი უმუშევარია. ამის მიზეზი ხშირად ე.წ. „უნარების დისბალანსია“. უმაღლესი სასწავლებლები კვლავ თეორიულ ცოდნაზე აკეთებენ აქცენტს, მაშინ როცა თანამედროვე ეკონომიკა კრიტიკულ აზროვნებას, ციფრულ წიგნიერებასა და სწრაფი ადაპტაციის უნარს მოითხოვს.
ახალგაზრდებისთვის მთავარ ბარიერად მაინც სამუშაო გამოცდილების არქონა რჩება. ეს ერთგვარი ჩაკეტილი წრეა: სამსახურისთვის გჭირდება გამოცდილება, ხოლო გამოცდილების მისაღებად – სამსახური. სწორედ აქ იკვეთება სტაჟირებების მნიშვნელობა, თუმცა მათი უმეტესობა ანაზღაურების გარეშეა, რაც სოციალურად მოწყვლადი ჯგუფებისთვის კარიერულ წინსვლას კიდევ უფრო აფერხებს.
ციფრული ეპოქა და ძიების ახალი სტრატეგიები
დღეს დასაქმების ტრადიციული მეთოდები ნელ-ნელა წარსულს ბარდება. მხოლოდ CV-ის გაგზავნა საკმარისი აღარ არის. მნიშვნელოვანი ხდება პერსონალური ბრენდინგი, აქტიური LinkedIn პროფილი და სწორი პლატფორმების გამოყენება. თუ გადახედავთ იმას, თუ რას გვთავაზობს დღევანდელი ვაკანსიები, დაინახავთ, რომ მოთხოვნა განსაკუთრებით გაზრდილია ტექნოლოგიურ სექტორზე, გაყიდვებსა და მომსახურების სფეროზე.
თუმცა, ხარისხიანი სამსახურის პოვნას სჭირდება არა მხოლოდ იღბალი, არამედ სწორი ინსტრუმენტები. ბაზარზე არსებობს რესურსები, რომლებიც ამ პროცესს საგრძნობლად ამარტივებს. მაგალითად, ინფორმაციული მხარდაჭერისთვის და სხვადასხვა სექტორში სიახლეების მისაღებად შეგიძლიათ ეწვიოთ nes.ge-ს, რომელიც მომხმარებელს მრავალფეროვან სერვისებსა და საჭირო ინფორმაციას სთავაზობს.
განათლება პრაქტიკული უნარების წინააღმდეგ
ბოლო წლებში საქართველოში ნელ-ნელა იცვლება დამოკიდებულება პროფესიული განათლების მიმართ. თუ ადრე პროფესიული სასწავლებელი “მეორეხარისხოვნად” მიიჩნეოდა, ახლა ბევრი ახალგაზრდა აცნობიერებს, რომ კონკრეტული ტექნიკური უნარი (მაგალითად, პროგრამირება, გრაფიკული დიზაინი თუ ინჟინერია) უფრო სწრაფად უზრუნველყოფს მაღალანაზღაურებად სამუშაოს, ვიდრე ზოგადი ჰუმანიტარული დიპლომი.
სწორი მიმართულების არჩევაში გვეხმარება ისეთი პლატფორმები, როგორიცაა nes ge, სადაც ხშირად იპოვით სასარგებლო მინიშნებებსა და სერვისებს, რომლებიც კარიერულ დაგეგმარებაში დაგეხმარებათ.
თვითდასაქმება და სტარტაპ კულტურა
ვინაიდან კორპორაციული სექტორი ყველას ვერ იტევს, ქართველი ახალგაზრდების ნაწილმა გეზი ანტრეპრენერობისკენ აიღო. საქართველოში სტარტაპ ეკოსისტემა აქტიურად ვითარდება. სახელმწიფო გრანტები და აქსელერაციის პროგრამები საშუალებას აძლევს ინოვაციური იდეის მქონე ადამიანებს, თავად შექმნან სამუშაო ადგილები.
ეს გზა რთულია, თუმცა ის ათავისუფლებს “დამსაქმებელზე დამოკიდებულების” სინდრომისგან. ფრილანსინგი (Freelancing) კიდევ ერთი ალტერნატივაა, რომელიც ახალგაზრდებს საშუალებას აძლევს, იმუშაონ გლობალურ ბაზარზე საქართველოდან გაუსვლელად.
როგორ გავხდეთ კონკურენტუნარიანები?
თუ თქვენ ახლა იწყებთ კარიერას, გაითვალისწინეთ შემდეგი რეკომენდაციები:
- ნუ დაელოდებით დიპლომს: დაიწყეთ მუშაობა, სტაჟირება ან მოხალისეობა პირველივე კურსიდან.
- დახვეწეთ ენების ცოდნა: ინგლისური ენა დღეს უკვე საბაზისო მოთხოვნაა და არა დამატებითი უპირატესობა.
- ნეთვორქინგი (Networking): დაესწარით ტრენინგებსა და ფორუმებს. ხშირად საინტერესო ვაკანსიები სწორედ პროფესიული წრეებიდან მოდის.
- იყავით მოქნილები: შესაძლოა, პირველი სამსახური თქვენი ოცნების სფერო არ იყოს, მაგრამ ის მოგცემთ აუცილებელ სამუშაო დისციპლინას.
ახალგაზრდების დასაქმების პრობლემა საქართველოში კომპლექსურია, თუმცა გამოსავალი ყოველთვის არსებობს. სისტემურ ცვლილებებთან ერთად, გადამწყვეტია ინდივიდუალური ძალისხმევა და ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობა. გახსოვდეთ, რომ შრომის ბაზარი მუდმივად ტრანსფორმირდება და წარმატებას ისინი აღწევენ, ვინც უწყვეტ განათლებაზე აკეთებს აქცენტს.
